Każda technologia podlega przemianom, a internet nie jest tutaj wyjątkiem. Wraz z przekroczeniem swego rodzaju krytycznego progu modernizacji, pojawia się nowa generacja. Web3 uwzględnia większość funkcji obecnych w poprzednich generacjach, jednak wzbogaca je o dodatkowe elementy. Podobnie było w przypadku przejścia z Web1 (read-only static) do Web2 (read-write interactive).
Czym jest Web3 i jakie ma biznesowe zastosowania? Przeczytaj ten artykuł, aby poznać praktyczne przykłady wykorzystania tej technologii i prognozy dotyczące jej przyszłości.
Początki Internetu przypadają na późne lata 90. Był on wtedy wysoce zdecentralizowany ze względu na niską prędkość przesyłu i niezbyt rozwiniętą infrastrukturę.
W tamtym okresie w zasadzie każdy mógł nauczyć się html lub skorzystać z szablonu celem postawienia strony internetowej. Były one bowiem rozwijane na stronie serwerowej i przechowywane na serwerach dostawców usług internetowych. Web1 był statyczny i prosty, a przy tym nie był interaktywny.
Wraz z upływem czasu firmy telekomunikacyjne zaczęły budować szerokopasmową infrastrukturę, inspirując tym samym przedsiębiorców do rozwoju nowych przedsięwzięć, które nadawały głębię doświadczeń płynących skorzystania z internetu oraz ekspolorowały jego ekonomiczny potencjał. W późnych latach dwutysięcznych, firmy takie jak YouTube czy Netflix zaczęły intensywnie rosnąć w związku z wprowadzeniem streamingu na masowy rynek. Jednocześnie pojawiły się bardziej kompleksowe rozwiązania technologiczne idące w parze z nowym obliczem internetu, który stał się teraz kanałem publikacji, alternatywą dla telewizji i radia.
Web 2.0 łączył języki programowania po stronie klienta jak HTML, CSS, JavaScript, i Ajax z językami służącymi do rozwoju strony serwerowej, jak PHP, Ruby, czy Java. Wdrożenie backendowych frameworków pokroju Django, Ruby on Rails, Laravel, i wielu innych, umożliwiła programistom szybki rozwój dużych stron internetowych. Developerzy chętnie personalizowali też swoje zaplecze, korzystając z MEAN (MongoDB, Express.js, AngularJS/Angular i Node.js) lub MERN (MongoDB, Express.js, React, i Node.js).
Web 2.0 opierał się na wzrastającym kapitale i tradycyjnym podejściu do zarządzania biznesem, co doprowadziło do coraz mocniejszej centralizacji. Dodatkowe rozwiązania technologiczne uczyniły internetowy content cięższym i bardziej obszernym co zrodziło nowe wyzwania w kwestii przechowywania i przetwarzania oraz zwiększyło koszty.
Ponadto pojawił się efekt sieci: nawet jeśli ktoś skopiowałby Twittera, platforma byłaby bezwartościowa, ponieważ jej wartość wynika nie z oprogramowania, a raczej z liczby użytkowników. Mechanizm ten potwierdza sukces takich firm jak Google, która zaczynała jako mały startup dostarczający wyszukiwarkę, by następnie stać się multi-użytkową platformą umożliwiającą między innymi monetyzację i integrację reklam, agregację newsów, udostępnianie video, wykorzystanie AI oraz robotyki.
Doprowadziło to do powstania środowiska bazującego na niewielkiej ilości ciasno powiązanych ze sobą węzłów. W ten sposób interakcja ze światem za pośrednictwem internetu stała się łatwiejsza niż kiedykolwiek wcześniej. Firmy mogły też łatwo zmienić swoją politykę, kiedy tylko miały na to ochotę.
Koncentracja władzy rzadko przynosi dobre rezultaty. Kiedy podczas kryzysu w 2008-2009 roku ratowano banki z federalnych rezerw, doszło do fali protestów sprzeciwiających się takiemu wykorzystaniu pieniędzy podatników. Rok po tych wydarzeniach na horyzoncie pojawił się Bitcoin – cyfrowa waluta, której pierwszy blok nawiązywał do wykupu banków. Leżąca u jej podstaw technologia Blockchain stała się też fundamentem Web3.
Gdyby pieniądze mogły zostać scyfryzowane i zdecentralizowane, mogłyby być również łatwo zintegrowane do sieci. Pod tym względem web3 naśladuje Bitcoina, gwarantując użytkownikom możliwość zdecentralizowanego tworzenia, dystrybuowania i przetwarzania contentu.
Pojęcie Web3 często kojarzone jest z koncepcją ulepszonego internetu. Web3 wykorzystuje łańcuchy bloków, kryptowaluty i niezamienne tokeny (NFT), aby przywrócić własność użytkownikom w formie dostępu do odczytu i zapisu.
Web3 jest:
– Zdecentralizowany – zastępuje kontrole centralnych jednostek dystrybucją własności między użytkownikami.
– Pozbawiony uprawnień – każdy ma równy dostęp do Web3, bez żadnych wyjątków.
– Niewymagający uzyskania konsensusu w kwestii zaufania – wykorzystuje ekonomiczne mechanizmy, zamiast wymagać zaufania do stron trzecich.
Ponadto wykorzystuje on kryptowaluty do transakcji i przesyłania pieniędzy online, zamiast polegać na przestarzałej infrastrukturze banków i jednostek przetwarzających płatności.
Ruch Web3 ma na celu decentralizację internetu poprzez wykorzystanie wielu rozproszonych komputerów do przechowywania informacji zamiast jednego centralnego serwera. W takim internecie dane będą swobodny sposób udostępniane i przechowywane w wielu lokalizacjach przez DAOs (Decentralized Autonomous Organizations – zdecentralizowane autonomiczne organizacje).
Blockchain umożliwia istnienie zdecentralizowanych sieci, w których dystrybucja cyfrowych zasobów zachodzi w modelu peer-to-peer. To transparentny system, w przypadku którego każdy ma wgląd w zachodzące procesy.
Przykładem wykorzystania sieci blockchain może być rejestrowanie cyfrowych zasobów oraz tokenów, które umożliwiają użytkownikom przekazywanie dóbr w formie cyfrowej bez świadomości, kto jest drugą stroną transakcji. Strony pozostają anonimowe, dopóki użytkownicy nie ujawnią swojej tożsamości poprzez powiązanie swoich portfeli blockchain z personaliami.
Szyfrowanie to kolejny kluczowy aspekt Web3. Gwarantuje ono, że dostęp do danych będzie przyznawany tylko zgodnie z warunkami umowy. Szyfrowanie jest już wykorzystywane do ochrony danych online, jednak wraz z rozwojem internetu będzie odgrywać coraz większą rolę w regulacji transparentności danych. Na przykład, zabezpieczy prywatność twoich danych, gdy przekażesz zasoby lub prawa własności na blockchain.
– Blockchain – Sieć blockchain to fundament zaplecza technologicznego Web3. Uwzględnia ona poziom podstawowy blockchain (jego bazową strukturę) jak na przykład Ethereum oraz poziom nadrzędny składający się z sieci zbudowanych na podstawowym poziomie.
– Uwierzytelnianie – Web3 wykorzystuje również narzędzia czy portfele do uwierzytelniania użytkowników wewnątrz aplikacji. Do przykładowych gorących portfeli (hot wallets) należą MetaMask, Coinbase Wallet, Trust Wallet. W przypadku tzw. hardware wallets, czyli zimnych portfeli mamy np. Trezor i Ledger.
– Języki programowania – aby tworzyć smart kontrakty, developerzy wykorzystują języki programowania takie jak Solidity, Vyper, and Rust.
– SDKs – aby uniknąć tworzenia funkcjonalności od zera, programiści wykorzystują Web3 SDKs takie jak thirdweb or Moralis, przyspieszając proces rozwoju oprogramowania.
– Frontend development – do budowania interfejsu użytkownika dla aplikacji Web3 wykorzystywane są frameworki takie jak React, Angular, czy Vue.
– Blockchain oracles – narzędzia te służą jako swego rodzaju mosty, łącząc sieci blockchain z zewnętrznymi systemami.
– Środowisko rozwoju oprogramowania – gdzie developerzy Web3 piszą swój kod? Wykorzystują oni do tego celu Remix IDE, Hardhat, orazTruffle.
– Biblioteki Web3 – Programiści wykorzystują biblioteki, aby wchodzić interakcje z blockchainami klientów. Do najbardziej popularnych bibliotek należą Ethers.js i Web3.js.
– Dostarczyciel węzłów – umożliwia dostęp do informacji na sieci bez wymuszania na programistach własnych ustawień blockchainowych. Można tutaj wymienić Chainstack, Infura, i Alchemy.
Sektor zdecentralizowanych aplikacji należy do najszybciej rozwijających się w obszarze Blockchain. Zdecentralizowane aplikacje to programy rozwijane w opensource’owym ekosystemie blockchainowym. Polegają one na sieci peer-to-peer, które funkcjonuje w oparciu o natywny token kryptowalutowy i umożliwia transakcje pomiędzy użytkownikami bez angażowania centralnej jednostki. W ostatnich latach mogliśmy obserwować wejście zdecentralizowanych aplikacji do mainstreamu – zaczęto wykorzystywać je w takich obszarach jak finanse, gry online, wymiany giełdowe i wiele innych.
Do przykładów można zaliczyć MakerDAO, platformę opartą na Ethereum które umożliwia użytkownikom korzystanie z tokenów ETH w charakterze zabezpieczenia i otrzymywanie w zamian tokeny DAI. DAI to stablecoin, którego wartość jest powiązana z dolarem amerykańskim. Przykład to Uniswap, platforma umożliwiająca użytkownikom wymianę i handlowanie tokenami ERC-20. Aave to jedna z najpopularniejszych zdecentralizowanych aplikacji w świecie DeFi. Jako protokół płynności open-source, gwarantuje użytkownikom całkowitą transparentność.
Zdecentralizowana platforma to marketplace działający w modelu peer-to-peer, który łączy kupców i sprzedawców kryptowalut. Główna różnica między zdecentralizowany mi platformami i ich scentralizowanymi odpowiednikami tkwi w tym, że użytkownicy mają pełną kontrolę nad ich prywatnymi dostępami do zdecentralizowanej wymiany.
Przykładem może być tutaj 1inch, która zaczynała jako oparta na Ethereum platforma zdecentralizowanej wymiany, ale w ciągu dwóch ostatnich lat, stała się multisieciową giełdą umożliwiającą użytkownikom dokonywanie zdecentralizowanej wymiany na różnych blockchainach.
Non-fungible tokens (NFTs) to rodzaj unikalnych cyfrowych zasobów, które mogą przyjąć formę przedmiotów w grze, memów, czy gifów. Gracze posiadają na własność NFT, które zarobili w grach. Mogą wymieniać je lub sprzedawać, gdy staną się rzadkie lub zyskają na wartości. NFT weszły do mainstreamu wraz z opartą na nich pierwszą grą: CryptoKitties.
Wiele innych biznesów postanowiło zmonetyzować ideę upłynniania tokenów dla finansowych korzyści, wykorzystując w tym celu właśnie NFT. Wkrótce tokeny te stały się jednymi z najważniejszych zasobów w metaverse — wirtualnej rzeczywistości, w której cokolwiek może zostać sprzedane lub kupione.
NFT otwierają nowe możliwości w wielu różnych obszarach. Dla przykładu, artyści muzyczni mogą wykorzystywać je do tokenizacji utworów czy całych albumów lub do sprzedaży cyfrowego merchandisingu. W przypadku sprzedaży biletów, NFT mogą wykluczyć w stronę pośredniczącą między artystą a jego fanami i zmniejszyć prawdopodobieństwo oszustw dzięki weryfikacji autentyczności.
Według przewidywań, technologia blockchain wejdzie do praktycznie każdego sektora – od sprzedaży po media i rozrywkę – w ciągu niecałej dekady. Web3 mocno polega na sieciach blockchain, jednak niekoniecznie na kryptowalutach. Według badań, wkrótce nastąpi punkt zwrotny w kontekście adopcji Web3 tech, co popchnie firmy z różnych obszarów, od lotnictwa po bezpieczeństwo żywności, do tokenizacji swoich aplikacji. Blockchain to już sprawdzona technologia, która wyniosła bezpieczeństwo cyfrowych zasobów na nowy poziom, a teraz zupełnie zmieni oblicze kolejnych generacji technologii internetowych.
