W ostatnich latach technologia blockchain szturmem zdobyła branżę technologiczną, oferując przedsiębiorstwom zupełnie nowy, a przy tym bardzo bezpieczny sposób obsługi transakcji. Możemy zakładać, że to dopiero początek, a w przyszłości aplikacje blockchain będą rewolucjonizować także inne branże.
Jednak gdy ekosystem blockchain rozwija się w tak szybkim tempie, trudno jest nadążyć za najnowszymi trendami. W tym artykule przybliżymy dwa różne rodzaje sieci blockchain i pomożemy Ci zrozumieć, co ta technologia ma do zaoferowania zarówno firmom, jak i konsumentom.
Czytaj dalej aby sprawdzić, co warto wiedzieć o publicznych i prywatnych sieciach blockchain oraz dowiedz się na czym polegają podstawowe podobieństwa i różnice między nimi.
Blockchain to zdecentralizowany i rozproszony rejestr publiczny — stale rosnąca lista rekordów, które przechowywane są w formie bloków. Bloki te są wzajemnie połączone za pomocą kryptografii — to właśnie gwarantuje bezpieczeństwo i poufność transakcji.
W rozumieniu potocznym blockchain jest serią niezmiennych i odpornych na manipulacje zapisów danych, które nie są zarządzane przez organ centralny, lecz przez klaster komputerów. Każda pojedyncza kopia danych udostępniana przez sieć jest widoczna dla wszystkich użytkowników. W ten sposób użytkownicy ponoszą odpowiedzialność za swoje działania — jest to doskonałe odzwierciedlenie systemu demokratycznego.
Powyższa definicja nie uwzględnia jednak różnic pomiędzy dwoma podstawowymi rodzajami blockchain: publicznym i prywatnym.
Po pierwsze i najważniejsze, publiczny blockchain jest dostępny dla wszystkich — nie wymaga zezwolenia. Praktycznie każdy może dołączyć do sieci i w niej uczestniczyć, czytając lub pisząc w ramach tego blockchaina. Publiczny blockchain jest także zdecentralizowany, co oznacza, że nie ma jednego podmiotu sprawującego kontrolę nad całą siecią.
Wszystkie dane dostępne na publicznym blockchainie są w pełni bezpieczne, ponieważ nie ma możliwości ich modyfikacji po zatwierdzeniu na blockchainie. Niektóre popularne przykłady publicznych blockchainów to Bitcoin i Ethereum.
Z kolei prywatny blockchain nie jest dostępny dla wszystkich i wymaga posiadania uprawnień. Jego działanie opiera się o kontrole dostępu, które ograniczają użytkowników mogących uczestniczyć w sieci. W większości przypadków istnieje jeden lub więcej podmiotów, które sprawują pełną kontrolę nad siecią. W rezultacie, aby móc przeprowadzać transakcje, musimy polegać na stronach trzecich.
W prywatnym blockchainie tylko podmioty uczestniczące w danej transakcji będą miały o niej jakąkolwiek wiedzę. Inni po prostu nie będą mieli do niego dostępu. Przykładami prywatnych sieci blockchain są Hyperledger Fabric od Linux Foundation, R3 Corda oraz Quorum.
Na przestrzeni lat pojawiło się wiele rodzajów blochain, więc trudno nadążyć za terminologią — zwłaszcza że publiczny i prywatny blockchain dzielą wiele podobieństw.
Teraz gdy znasz już podstawy dwóch rodzajów blockchainów, czas przyjrzeć się cechom, które je wzajemnie odróżniają.
Pod względem kontroli i władzy, oba rodzaje blockchainów bardzo się od siebie różnią. Podczas gdy publiczny blockchain jest zdecentralizowany i żadne władze nie monitorują sieci, o prywatnym blockchainie nie można powiedzieć tego samego.
W publicznym blockchainie władza jest rozproszona między wszystkich użytkowników. Z kolei w prywatnym kontrola jest częściowo zdecentralizowana — istnieje jeden organ, który stoi na czele sieci i zarządza wszystkim, co dzieje się w systemie. To jest element, którego brakuje w publicznym blockchainie.
Kolejna różnica, którą warto znać, wiąże się z dostępem. W publicznym blockchainie nie znajdziesz żadnych ograniczeń dostępu. To właśnie dlatego tak dobrze sprawdzają się przy otwartym oprogramowaniu. Publiczny blockchain jest dosłownie otwarty dla wszystkich — każdy użytkownik może sprawdzić rejestr w dowolnym momencie i wziąć udział w procesie decyzyjnym.
W prywatnym blockchainie znajdziesz natomiast wiele ograniczeń związanych z dostępem. Ten rodzaj blockchaina jest przeważnie zarezerwowany dla osób upoważnionych do wejścia do sieci. Zdecydowanie nie jest on publicznie otwarty.
To zasadnicza kwestia w debacie publiczny kontra prywatny blockchain. W prywatnym blockchainie tylko niektóre węzły uczestniczą w transakcjach. Oznacza to, że zasoby nigdy nie stają się zbyt „ciasne” i utrzymują stałą prędkość transakcji.
Mając do czynienia z publicznym blockchainem, nie spotkasz żadnego ograniczenia w postaci liczby węzłów. W efekcie, jeśli użytkownik zażąda zbyt wielu transakcji, proces może spowolnić. Jednak początkowo obie te sieci działają z taką samą prędkością.
Ten aspekt związany jest z poprzednim. Ponieważ w publicznym blockchainie zasoby przydzielane są na podstawie liczby użytkowników, nadmierna liczba węzłów zauważalnie spowalnia jego działanie. W efekcie przetwarzanie transakcji trwa dłużej i kosztuje więcej.
Problem ten rozwiązują prywatne blockchainy. Ponieważ liczba zasobów dla danej grupy użytkowników jest w nich stała, wzrost liczby transakcji nie powoduje wzrostu kosztów procesu.
Jeśli pełny konsensus jest dla Ciebie ważny, lepiej zdecyduj się na publiczny blockchain. Biorąc pod uwagę węzły sieci i uprawnienia, każdy użytkownik ma równe prawa. Co więcej, każdy, kto dołączy do sieci, może uzyskać dostęp do głównego rejestru i wnieść do niego wkład własny.
W przypadku prywatnego blockchaina nie jest prawdą, że centralny organ podejmuje decyzje o tym, kto może się przyłączyć, a kto nie. To samo dotyczy konsensusu. Nie odgrywa on istotnej roli w tym częściowo zdecentralizowanym blockchainie.
Kolejna różnica polega na możliwościach obsługi danych. W publicznym blockchainie można czytać lub pisać we wspólnym rejestrze. Gdy dane zostaną zapisane i udokumentowane, nie ma możliwości, by to cofnąć. Nie można również zmieniać danych.
W przypadku prywatnego blockchaina nie jest możliwe wprowadzanie zmian przez pojedynczy podmiot zarządzający, który może zapisywać w głównym rejestrze i używać w tym celu ograniczonego zestawu węzłów.
Niezmienność stanowi krytyczny wymóg dla systemów typu blockchain. To właśnie ona sprawia, że blockchain jest tak wyjątkowy pod względem bezpieczeństwa i autentyczności danych.
Mogłoby się wydawać, że otwarty charakter publicznego blockchaina czyni go mniej bezpiecznym. Jednak gdy blok zostanie zapisany na blockchainie lub do niego wprowadzony, nie ma już odwrotu. Dlatego właśnie prawdopodobieństwo naruszenia danych jest znacznie mniejsze. W końcu kopia danych jest przechowywana w każdej pojedynczej maszynie, jaka uczestniczy w blockchainie.
W przypadku prywatnego blockchainu dane są częściowo niezmienne. Zdecentralizowany organ odpowiedzialny za zmiany może mieć prawo do dodawania lub usuwania bloków w zależności od potrzeb. I nie musi osiągać konsensusu w tej sprawie wśród użytkowników.
Biorąc pod uwagę wydajność systemu, między publicznymi a prywatnymi blockchainami można odnotować kilka istotnych różnic. Pierwszą z nich jest większa stabilność prywatnego blockchaina — działa on z ograniczoną liczbą węzłów oraz transakcji.
W publicznym blockchainie wszystkie węzły są dostępne dla wszystkich użytkowników. Dlatego liczba procesów może niekontrolowanie wzrosnąć, co w efekcie spowolni całą sieć. To z kolei może wpłynąć na obniżenie wydajności całego systemu.
Publiczne i prywatne sieci blockchain mają swoje zalety i wady, które je od siebie różnią. Odpowiedni wybór rodzaju blockchain uzależniony jest od kilku czynników — począwszy od planowanego przez Ciebie zastosowania, aż po cele biznesowe.
Jeśli Twoja firma szuka całkowicie przejrzystego, niezmiennego i zdecentralizowanego systemu do pracy z większymi społecznościami, publiczny blockchain to rozsądna opcja. Jeśli jednak ważniejsze są dla Ciebie opłaty transakcyjne, bezpieczeństwo, szybkość, poufność oraz zgodność, lepszym wyborem okaże się prywatny blockchain.
Te technologie stale ewoluują, a wszelkie niedociągnięcia ulegają zmianom. Dlatego warto uważnie je obserwować. W ten sposób z pewnością znajdziesz odpowiadający Ci sposób na zbudowanie platformy opartej na blockchainie, która doskonale sprawdzi się w Twojej firmie.
Jeśli potrzebujesz konsultacji lub usług w zakresie blockchain, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą – mamy ponad 4-letnie doświadczenie, którym chętnie się z Tobą podzielimy.
